ΔΙΑΒΑΤΗΣ 9
Σήμερα 29.12.18 έγινε το ετήσιο μνημόσυνο του Ευγένιου Γκέραντ. Δείτε το βίντεο που ανέβασε η ΠΑΕ ΟΦΗ: Ένας χρόνος χωρίς τον Ευγένιο… Η μέρα που άλλαξαν όλα! https://www.facebook.com/OFIFC1925/videos/279124062753220/
Εξαιρετικό βίντεο για την ιστορία του Ηφαιστείου της Σαντορίνης: Ιστορία του Ηφαιστείου
Χιόνια και στο Διάστημα: Εντυπωσιακή εικόνα από αρειανό κρατήρα
© www.cnn.gr Κόσμος 23.12.18
Ακόμη και ο Άρης έχει συγχρονιστεί με το πνεύμα των γιορτών, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος, που έδωσε στη δημοσιότητα μια εντυπωσιακή φωτογραφία ενός αρειανού κρατήρα με πάγο στο εσωτερικό του, ο οποίος δείχνει σαν να είναι γεμάτος με φρέσκο και απάτητο χιόνι, έτοιμο να υποδεχτεί εκδρομείς για σκι!
Πρόκειται για τον μεγάλο και βαθύ κρατήρα Κορόλεφ (φέρει το όνομα του «πατέρα» της σοβιετικής αεροδιαστημικής τεχνολογίας Σεργκέι Κορόλεφ), διαμέτρου 82 χιλιομέτρων, κοντά στο βόρειο πόλο του Άρη. Στο εσωτερικό του κρατήρα έχει συσσωρευτεί πάγος διαμέτρου 60 χιλιομέτρων και πάχους 1,8 χιλιομέτρων.
Ο πάγος είναι μόνιμος στον κρατήρα, ο οποίος έχει χαρακτηριστεί «παγίδα ψύχους», επειδή παγιδεύει παγωμένο αέρα και έτσι εμποδίζει το λιώσιμο των πάγων, ακόμη και στη διάρκεια του εξάμηνης διάρκειας καλοκαιριού, αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Η φωτογραφία του “χιονισμένου” κρατήρα τραβήχτηκε από το ευρωπαϊκό σκάφος Mars Express, που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από το γειτονικό πλανήτη από το 2003. Η επεξεργασία της φωτογραφίας (πέντε επιμέρους φωτογραφίες συνενώθηκαν σε μία) έγινε από το Γερμανικό Αεροδιαστημικό Κέντρο, το οποίο διαβεβαίωσε ότι το χρώμα του πάγου στη φωτογραφία είναι φυσικό και όχι «πειραγμένο».
-Χρυσά «εισιτήρια» για τον Κάτω Κόσμο!
Πώς κάποιοι αρχαίοι Έλληνες
εξασφάλιζαν μια πιο…
«χαρούμενη» μεταθανάτια ζωή!
Τι ήταν οι ορφικές πλάκες
και οι ορφεοτελεστές;
Από τα Θρακικά Μυστήρια…
Μυούμενος: Είμαι ξερός από δίψα και θάνατο.
Πηγή: Τότε έλα πιες από μένα, τη Πηγή που ρέει συνέχεια,
στα δεξιά βρίσκεται ένα λαμπερό κυπαρίσσι.
Ποιος είσαι; Από πού είσαι;
Μυούμενος: Είμαι ο γιος της Γης και του έναστρου Ουρανού.
Αλλά η φυλή μου είναι θεία.
Αυτός ο αρχαίος ελληνικός διάλογος περιέχει πολλά μυστήρια. Ποιος είναι ο διψασμένος οδοιπόρος που ζητά θεία κατάβαση; Τί και πού είναι η ομιλούσα πηγή (λάλον ύδωρ); Και γιατί αυτή η συζήτηση καταγράφηκε σε ένα τόσο λεπτό χρυσό πλακίδιο;
Αυτό το εγχάρακτο πλακίδιο που βρίσκεται στην συλλογή Getty, χρονολογείται γύρω στο 350-300 π.Χ. Παρουσιάζεται στην έκθεση: «Κάτω Κόσμος: Υποθέτοντας την Μεταθανάτια Ζωή».
Είναι μία από τις 40 περίπου επονομαζόμενες «ορφικές πινακίδες». Είναι –κυριολεκτικά – χρυσά «εισιτήρια» για την μεταθανάτια ζωή. Οι περισσότερες χρονολογούνται μεταξύ του 4ου και 1ου αιώνα π.Χ. Παραδείγματά τους έχουν βρεθεί σε Σικελία, Μεγάλη Ελλάδα / Νότιο Ιταλία, Βόρειο Ελλάδα, Πελοπόννησο και Κρήτη, αλλά παραμένουν εξαιρετικά σπάνιες.
Αυτές οι πινακίδες προσφέρουν μια δελεαστική εικόνα για την προσέγγιση του αρχαίου πολιτισμού σε ένα από τα πιο μεγάλα ερωτήματα του κόσμου: τί συμβαίνει όταν πεθαίνουμε; Η ζωή απλώς τελειώνει; Η συνείδηση συνεχίζει να υπάρχει με κάποιον τρόπο; Υπάρχει κάτι για το οποίο να ανυπομονούμε στον επόμενο κόσμο;
Τί πίστευαν οι Έλληνες
για την Μεταθανάτια Ζωή
«Μια πανοραμική έρευνα για τον θάνατο στον πρώιμο ελληνικό πολιτισμό δεν είναι εύκολο εγχείρημα». Έτσι ξεκινά η Emili Vermeule το βιβλίο της «Μορφές του Θανάτου στην πρώιμη Ελληνική Τέχνη και Ποίηση» (1979) ένα βιβλίο σχετικά με την ελληνική για την μεταθανάτια ζωή. Οι κλασσικοί και οι αρχαιολόγοι μελετούν αρχαίους πολιτισμούς με τα τμηματικά και ανολοκλήρωτα στοιχεία. Είναι δύσκολο να καταλήξεις σε σίγουρα συμπεράσματα με κάτι τόσο ασαφές, δεμένο με ελπίδες και φόβους κάτι πέραν της θνητής ζωής.
Η Έκθεση επικεντρώνεται σε δύο τομείς:
Πρώτον, τον οπτικό – Πώς έμοιαζε ο Κάτω Κόσμος;
Δεύτερον, πώς εγγυόταν ο καθ’ ένας μια καλύτερη μεταθανάτια ζωή για τον εαυτό του;
Και εδώ έρχονται οι χρυσές πινακίδες. Τοποθετημένες στον τάφο, επάνω στο στήθος ή το στόμα ή στο χέρι του νεκρού. Συνήθως αναφέρουν την ιδιαίτερη κοινωνική θέση του νεκρού και προσφέρουν οδηγίες για το ταξίδι του στο Κάτω Κόσμο.
Μυστηριώδης “αιρέσεις”
Είναι αξιοπερίεργο ότι ελάχιστοι φαίνεται να κατέχουν αυτές τις χρυσές πινακίδες, και όσοι τις είχαν, είχαν πεποιθήσεις πιο εσωτερικές και εκλεκτικές σε σχέση με τους συγχρόνους τους. Από αυτό καταλαβαίνουμε πως αυτοδημιούργητοι ιερείς προσέφεραν εναλλακτικές εμπειρίες – αμφιβόλου τιμής – που οι συνηθισμένες πρακτικές δεν παρείχαν. Όπως περιγράφει ο Πλάτων στην Πολιτεία απ’ τα μέσα του 370 π.Χ.
Άνθρωποι που δέχτηκαν τέτοιου είδους μυήσεις μπορεί να κατείχαν τέτοιες πινακίδες σαν αυτές που παρουσιάζονται στην έκθεση. Μπαίνοντας κάποιος σε μια τέτοια αίρεση, μπορούσε να χαρακτηριστεί διαφορετικός από όλους τους άλλους, και να επισπεύσουν τον δρόμο του για τον Κάτω Κόσμο.
Δεν γνωρίζουμε ποιος έγραψε τις χρυσές πινακίδες. Πολλές έχουν λάθη που σχετίζονται με τον γραφέα και περίεργες ορθογραφίες. Κάποιες, όπως αυτή που εκτίθεται στην συλλογή Getty, έχουν μορφή διαλόγου. Άλλες φαίνεται να μιλούν εκ μέρους του νεκρού. Αλλά μεταξύ των 40 περίπου δειγμάτων πολλές έχουν παρόμοιες ή και ίδιες λέξεις και φράσεις.
Τί οδηγίες έδιναν οι πινακίδες
σχετικά με το “Tί να κάνεις στον Άδη,
όταν είσαι νεκρός”
Πάρε το σωστό μονοπάτι
Πρώτα απ’ όλα πρέπει να πας προς την σωστή κατεύθυνση. Πολλές πινακίδες λένε στους ιδιοκτήτες τους πού να πάνε μόλις φτάσουν στον Κάτω Κόσμο. Για παράδειγμα μία πινακίδα από την περιοχή της Πετέλιας της Νοτίου Ιταλίας συμβουλεύει:
Στα αριστερά του σπιτιού του Άδη θα βρεις μια πηγή και δίπλα της ένα λευκό κυπαρίσσι. Μην πλησιάσεις την πηγή! Θα βρεις μια άλλη από την λίμνη της Μνημοσύνης, κρύο νερό που τρέχει προς τα εμπρός. Έχει φύλακες μπροστά της…
Η αριστερή κατεύθυνση είναι συνηθισμένη οδηγία στις πινακίδες, αλλά υπάρχουν και κάποιες που συμβουλεύουν τους ιδιοκτήτες τους να πάνε αντίθετα, δεξιά. Υπάρχει ασυμφωνία. Αλλά για το ύστατο ταξίδι, πρέπει να έχεις τις σωστές οδηγίες. Είναι σημαντικό. Όσο περισσότερο διαβάζουμε τόσο περισσότερες αντιφατικές συμβουλές βρίσκουμε. Στο παραπάνω κείμενο, το κυπαρίσσι δείχνει ξεκάθαρα μια πηγή που πρέπει να αποφευχθεί. Ο Μυούμενος θα το δει, αλλά πρέπει να πάρει το μονοπάτι που οδηγεί στην λίμνη της Μνημοσύνης. Στην πινακίδα όμως που βρίσκεται στο Getty, το κυπαρίσσι σηματοδοτεί την πηγή, η οποία καλεί τον νεκρό να πιει από το τρεχούμενο νερό της:
Έλα πιες από μένα, την Πηγή που ρέει συνέχεια,
στα δεξιά υπάρχει ένα φωτεινό κυπαρίσσι.
Τέτοιες λεπτομέρειες – το αριστερό ή δεξί μονοπάτι, ένα δένδρο που δείχνει νερό το οποίο πρέπει να αποφευχθεί ή προσεγγιστεί – είναι μπερδεμένες. Τέτοιες ασυνέπειες μπορεί να είναι ηθελημένες. Σε αναζήτηση ακολούθων (πελατών που πληρώνουν δηλαδή), οι αρχηγοί των αιρέσεων ταξιδεύοντας θα προσέφεραν διαφορετικές εναλλακτικές διαβεβαιώνοντας πως μόνο οι δικές τους είναι σωστές.
Σ.σ.: Εκτός και εάν κατηύθυναν τους νεκρούς, σε διαφορετικά σημεία συγκέντρωσης, ανάλογα με την καταγωγή, την κοινωνική θέση, τις πεποιθήσεις, τους φίλους, τις προτιμήσεις, κλπ.
Υπάκουσε στην δίψα σου
Όλες οι κατευθύνσεις ξεκαθαρίζουν, ο πρώτος στόχος μετά την είσοδο στον Κάτω Κόσμο είναι η εύρεση της σωστής πηγής. Η δίψα του νεκρού είναι ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο σε πολλούς πολιτισμούς. Στην Οδύσσεια του Ομήρου, το αίμα από τις θυσιασμένες προσφορές σχεδιάζουν τις σκιές των νεκρών στον ήρωα (αν και στο τέλος ξεγλιστρούν από το να πιάσει τους νεκρούς, όπως θλιβερά ανακαλύπτει ο Οδυσσέας όταν πάει ν’ αγκαλιάσει την μητέρα του.) Στις Ορφικές πινακίδες, η ψυχή λαχταρά νερό. Μια κρύα γουλιά από την λίμνη της Μνημοσύνης αποτρέπει την λήθη που φέρνει ο θάνατος.
Γνώριζε τους κωδικούς
Μόλις ο νεκρός είναι στο σωστό μονοπάτι και έχει πιει το νερό που διατηρεί την μνήμη, έρχεται αντιμέτωπος με ένα νέο εμπόδιο: να πεις το σωστό. Φύλακες χωρίς όνομα ή ακόμα και η θεά του Κάτω Κόσμου, η ίδια η Περσεφόνη, μπορεί να απαιτήσουν έναν ειδικό κωδικό ή κωδικούς. Πάλι, οι χρυσές πινακίδες δεν είναι συνεπείς με τις λεπτομέρειες αυτών των λέξεων, αλλά το θέμα της αγνότητας και της θεïκής καταγωγής επαναλαμβάνεται. Οι πινακίδες και του Getty και της Petelia έχουν την φράση: «Είμαι ο γιος της Γης και του Έναστρου Ουρανού. Αλλά η φυλή μου είναι θεία». Ο νεκρός χαρακτηρίζεται έτσι ως διαφορετικός από τους άλλους νεκρούς και μπορεί δίκαια να διεκδικήσει ένα ιδιαίτερο μέρος στην μεταθανάτια ζωή.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για αυτούς τους ΚΩΔΙΚΟΥΣ, ΕΔΩ.
Αιώνια μέθη
Πώς έμοιαζε όμως ο Κάτω Κόσμος;
Ο χώρος σε αυτές τις πινακίδες ήταν περιορισμένος και από το να περιγράφουν την γαλήνια ύπαρξη που είναι η ιδιαίτερη διατήρηση του μυούμενου, τα περισσότερα κείμενα επικεντρώνονται στο ταξείδι. Ωστόσο, υπάρχουν σποραδικές αναφορές στην μετενσάρκωση, και κάποιες πινακίδες υπόσχονται στον μυούμενο ηρωική ή και θεϊκή φήμη στην μεταθανάτια ζωή.
“εκτοτε θα κυβερνάς μεταξύ των άλλων ηρώων “
“Ταξίδι στο δεξί μονοπάτι / στα ιερά λιβάδια και άλση της Περσεφόνης”
“πήγαινε στο βοσκοτόπι έχοντας γίνει θείος”
“και οι ίδιες τελετές σε περιμένουν κάτω από την γη,
που οι άλλοι ευλογημένοι έχουν”
Αυτό που δεν αναφέρεται είναι τί κάνει κάποιος για μια αιωνιότητα στα «άλση της Περσεφόνης».
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τα ΑΡΧΑΙΑ ΙΕΡΑ ΑΛΣΗ, ΕΔΩ.
Ή στην παρέα «των άλλων ευλογημένων», καθώς η επιτυχία μιας δοξασμένης κατάστασης ήταν από μόνο της κάτι ελκυστικό. Αλλά ένα ζευγάρι πινακίδων που βρέθηκαν σε έναν τάφο στην Ελλάδα το 1980 δηλώνει: «Έχεις κρασί σαν τυχερή τιμή σου». Με άλλα λόγια, θα υπάρχει ποτό, ή «αιώνια μέθη», όπως απαξιωτικά λέγει και ο Πλάτων.
Η έκθεση στο Getty περιλαμβάνει αρκετές απεικονίσεις σε αγγεία από την αρχαία ελληνική περιοχή Απουλία, της ιταλικής χερσονήσου, που δείχνουν κομψά πόσο ελκυστικά μπορεί να ήταν τα αιώνια συμπόσια.
Σε κάποια αγγεία (όπως το παρακάτω) μπορείς να νιώσεις σχεδόν το… ευωδιαστό αεράκι, καθώς οι συνδαιτυμόνες ξαπλώνουν σε εξωτερικό χώρο, εν μέσω εκλεπτυσμένων επίπλων! Απολαμβάνουν τον ήχο του τυμπάνου και παίζουν το ερωτικό παιγνίδι κότταβος, κατά το οποίο οι συμμετέχοντες εκσφενδόνιζαν σταγόνες κρασιού προς έναν στόχο. Ένας στεφανωμένος νέος κρατά ένα αυγό και έναν θύρσο, σαν να είναι ο θεός του κρασιού, Διόνυσος – ή έστω ένας από τους ακολούθους του!
Συμπόσιο με συμποσιαστές (λεπτ.).
Ο Διόνυσος με θύρσο, σταφύλια, αυγό.
Από Απουλία (390-370 π.Χ.).
Ερυθρόμορφος κρατήρ, από τερακότα, του “Ζωγράφου Tarporley”.
Αρχ. Μουσείο Jatta, Ruvo (αρ. 1495).
Γιατί ο Ορφέας;
Καμμία από τις χρυσές πινακίδες δεν αναφέρει τον Ορφέα, το μυθικό ποιητή και μάντη με την μαγευτική φωνή. Το όνομα «Ορφικές πλάκες» είναι μοντέρνας επινόησης, η οποία προήλθε από τις πρώτες έρευνες στα τέλη του 19ου αιώνα. Αλλά ακόμα και στην αρχαιότητα, ο Ορφεύς ήταν εκπρόσωπος συγκεκριμένων πεποιθήσεων και πρακτικών. Είχε μαγικές δυνάμεις σαν μουσικός. Είναι γνωστό το ότι έπεισε τους θεούς του Κάτω Κόσμου να αφήσουν την νεκρή γυναίκα του, Ευρυδίκη. Δυστυχώς όμως δεν υπάκουσε στην διαταγή να μη γυρίσει να κοιτάξει πίσω με αποτέλεσμα να χάσει για πάντα την αγαπημένη του!
Το περιστατικό αυτό, που δείχνει τον Ορφέα και την Ευρυδίκη να αγγίζονται για τελευταία φορά, απεικονίζεται με συγκινητικό τρόπο σε πολλά αρχαία έργα τέχνης.
O Ορφέας κι η Ευρυδίκη πεπλοφόρος αγγίζονται, για τελευταία φορά,
παρουσία του Ερμού.
Μαρμάρινο ανάγλυφο του 100 π.Χ.-100 μ.Χ.
Αρχ. Μουσείο Νεάπολης (αρ. 6727).
Η εμπειρία του Ορφέως που κατεβαίνει στον Κάτω Κόσμο και επιστρέφει ζωντανός τον έκανε χαρακτηριστική μορφή στον ελληνικό μύθο. Η ιστορία και οι δυνάμεις του ως ποιητή, τον έκαναν κάτι ξεχωριστό: Έναν πιθανό οδηγό για την μεταθανάτια ζωή – κάποιον που μπορεί να προσφέρει γνώση για κάτι που κατά τα άλλα είναι άγνωστο!
Πολλά ποιήματα – τα οποία είναι γνωστά σήμερα μόνον από τους τίτλους ή από αποσπασματικές παραθέσεις – αποδόθηκαν στην αρχαιότητα στον Ορφέα. Αρκετές φορές αφηγήθηκε το ταξίδι του στον Κάτω Κόσμο. Οι αυτοαποκαλούμενοι περιπλανώμενοι ιεροκήρυκες που αναφέρονται ενωρίτερα αλλού, αναφέρονται ως ορφεοτελεστές (πνευματικοί απόστολοι του Ορφέως). Επικαλούμενοι τον Ορφέα σαν αυθεντία, εδίδασκαν ότι υπάρχουν ειδικά τελετουργικά τα οποία υπόσχονταν απελευθέρωση από τον πόνο στην μεταθανάτια ζωή.
Είναι συναρπαστικό πως αυτές οι χρυσές πινακίδες δείχνουν πώς κάποιοι άνθρωποι στον αρχαίο ελληνικό κόσμο – άνδρες και γυναίκες κρίνοντας από το κειμενο – κατάφεραν να βρουν τρόπο να αντιμετωπίσουν το Άγνωστο. Μέσω μίας μύησης σε μυστηριακές «αιρέσεις», οι οποίες σχετίζονται με τον Ορφέα, και ίσως και με τον Διόνυσο – τα θρακικά μυστήρια – κάποιος, όντας ακόμα εν ζωή, να κρατήσει ένα μέρος, για την αιωνιότητά του, ανάμεσα σε θεούς και ήρωες. Οι χρυσές πινακίδες λειτουργούσαν και σαν σήμα της κοινωνικής θέσης, αλλά και σαν ένα πρακτικό «σκονάκι» για την ψυχή στο ύστατο ταξίδι της…
ΠΗΓΗ: Βίλα Getty. ΑΠΟΔΟΣΗ: Β. Αργυροπούλου / ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ. ΣΧΟΛΙΑ: Γ. Λεκάκης.
-Ο ΔΙΑΒΑΤΗΣ και οι ΓΕΥΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΟΓΕΝΗ τερματίζουν την συνεργασία τους από σήμερα (26.11.18). Ευχαριστούμε την διεύθυνση και το προσωπικό του καταστήματος ΓΕΥΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΟΓΕΝΗ, για την συνεργασία μας τέσσερα σχεδόν χρόνια.
Είμαστε σε αναζήτηση νέας στέγης για την μηνιάτικη του Δεκεμβρίου αλλά και για όλες τις επόμενες μηνιάτικες. Πάντα την τελευταία Κυριακή κάθε μήνα και πάντα με τα 12€.
-Μάθετε για την Σοφία Μπεφόν, μέσω του λόγου του Προέδρου Δημοκρατίας, όταν εγκαινίασε στις 14.10.18 το κτίριο αφιερωμένο στη μνήμη της.
Ο ΔΙΑΒΑΤΗΣ συνάντησε χθες στην τελευταία μηνιάτικη συνεστίασή του στις ΓΕΥΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΟΓΕΝΗ, τους εκπροσώπους του συλλόγου ΕΝΩΣΗ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΑΜΦΙΘΕΑΣ ΣΟΦΙΑ ΜΠΕΦΟΝ, που είχαν προγραμματισμένη συγκέντρωση.
«Το όνομα της Σοφίας Μπεφόν θα θυμίζει στις νέες γενιές τις αξίες των Ελλήνων»
«Βρίσκομαι εδώ για να τιμήσω την Αυτοδιοίκηση σε μια κορυφαία στιγμή της. Σε μια υποδειγματική, πραγματικά, ολοκλήρωση ενός εγχειρήματος. Ενός εγχειρήματος, το οποίο δείχνει τι μπορεί να καταφέρει η Τοπική Αυτοδιοίκηση. Ενός εγχειρήματος, το οποίο δείχνει πώς συνεργάζεται η Τοπική Αυτοδιοίκηση Α΄ και Β΄ βαθμού, δήλωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος στον χαιρετισμό του στα εγκαίνια του κλειστού γυμναστηρίου Παλαιού Φαλήρου.
Αναφερόμενος στο όνομα που θα φέρει το νέο γήπεδο τόνισε: «Από σήμερα φέρει το όνομα της Σοφίας Μπεφόν. Δεν θα χρειαστεί να πω πολλά γιατί γνωρίζετε την Σοφία Μπεφόν. Την ζήσατε. Είναι ένα κομμάτι της ζωής και της Ιστορίας, τολμώ να πω, του Παλαιού Φαλήρου. Ένα χαρισματικό παιδί, μια χαρισματική μαθήτρια που τιμήθηκε από τότε για τις επιδόσεις της. Μπήκε στην Ιατρική, ειδικεύθηκε στην Αναισθησιολογία, αλλά έδωσε τον εαυτό της στην κορυφαία πτυχή της Ιατρικής, η οποία αγγίζει τον άνθρωπο και τον συνάνθρωπο. Και αυτό είναι η Επείγουσα Ιατρική. Ειδικεύθηκε και στην Αεροπορική Ιατρική, για να μπορέσει ακριβώς να είναι κοντά στον Άνθρωπο στις αεροδιακομιδές, που είναι η πιο συγκλονιστική στιγμή για όσους το έχουν ζήσει, για τον γιατρό που είναι πάνω στον πάσχοντα, που παίζεται στην κυριολεξία η ζωή του μέχρι να φτάσει στο νοσοκομείο που πρέπει να φτάσει. Δεκάδες οι συμβολές της, θα θυμίσω μόνο την συμβολή της στη διάσωση των ανθρώπων στη RICOMEX.
Ώσπου ήρθε εκείνο το βράδυ της 14ης Ιανουαρίου του 2001. Εκείνο το βράδυ της καταιγίδας εδώ ιδίως στη νότια Αττική, όταν η Σοφία μαζί με άλλους συναδέλφους της έκανε το καθήκον της. Σε μια αεροδιακομιδή μετείχε και εκείνη. Παρά τις καιρικές συνθήκες πήραν την απόφαση να την κάνουν, ξέροντας τον κίνδυνο αλλά έχοντας εμπιστοσύνη στις ανθρώπινες δυνάμεις και στις δυνάμεις της μηχανής. Δεν υπολόγισαν ή δεν θέλησαν να υπολογίσουν τον καιρό και την καταιγίδα. Και ήταν εκείνη που έβαλε τέρμα στη ζωή της Σοφίας και των συναδέλφων της (…) Έδωσε τον εαυτό της θυσία για να σωθεί ένας συνάνθρωπος. Δεν σώθηκε. Αλλά εκείνη έδωσε την ζωή της.
Αυτής το όνομα φέρει αυτός ο χώρος. Και δεν είναι μόνον ότι αποτελεί αυτό τιμή στη μνήμη της Σοφίας Μπεφόν. Είναι ότι αυτά τα παιδιά, τώρα και στο μέλλον, που θα αθλούνται εδώ το όνομα της Σοφίας Μπεφόν – και ελπίζω να διδάσκουν οι γονείς και οι συγγενείς σ’ αυτά τα παιδιά τι σημαίνει αυτό το όνομα – θα διδάσκονται ταυτόχρονα ποιες είναι οι μεγάλες αρχές και αξίες ημών των Ελλήνων, ημών των Ευρωπαίων» σημείωσε ο κ. Παυλόπουλος.
Λίγο γέλιο…
-ΣΑΛΒΙΝΙ ΚΑΤΑΚΕΡΑΥΝΩΝΕΙ ΤΟ ΕΥΡΩΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ
-ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΡΟΜΗΣ: Αναχώρηση από πλατεία Κοτζιά Παρασκευή 16/11, ώρα 8:00
1η μέρα: Αθήνα, Ρίο, Αμφιλοχία, Βόνιτσα, Πλαγιά-φαγητό, Λευκάδα
2η μέρα: Λευκάδα, Νυδρί, Μεγανήσι, Βαθύ-φαγητό, Κατωμέρι, Σπαρτοχώρι
3η μέρα: Λευκάδα, Νυδρί Φαράγγι, Βασιλική, Πόρτο Κατσίκι, Εγκρεμνοί, Καρυά-φαγητό, (Εγκλουβή), Σφακιώτες, Άγιος Νικήτας, Λευκάδα
4η μέρα: Ελεύθερος χρόνος στη Λευκάδα, μοναστήρι Παναγίας Φανερωμένης, Λευκάδα, Επιστροφή
-Και κάτι ευχάριστο, ανοίξτε τον ήχο
-Την μεθεπόμενη Κυριακή στις εκλογές της Παγκρητίου μη ξεχάσετε τους συμπατριώτες μας ΝΙΚΟ ΑΝΔΡΟΥΛΑΚΑΚΗ, ΣΤΕΛΙΟ ΒΑΝΤΑΡΑΚΗ, ΓΙΩΡΓΟ ΦΩΤΑΚΗ και ΧΡΥΣΑ ΣΠΑΝΑΚΗ
-Από την ΗΧΩ ΤΗΣ ΒΙΑΝΝΟΥ (Γ. Κονταξάκης, σύζυγος της Ηλιάνας Αντωνογιωργάκη από Άγ. Βασίλειο, παππούς των καλλιτεχνών αφών Δαμουλάκη)
- ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 3/11/2018
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ
ΤΩΝ ΑΘΛΟΥΜΕΝΩΝ & ΤΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ
ΤΟΥ ΚΟΛΥΜΒΗΤΗΡΙΟΥ «ΛΙΝΤΟ» (LIDO)
ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ
Σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας καλεί τους γονείς αθλουμένων του κολυμβητηρίου Ηρακλείου, για την Δευτέρα 5 Νοεμβρίου στις 2,30μμ, η Διοίκηση του συλλόγου γονέων του κολυμβητηρίου του «Λίντο».Μια συγκέντρωση που πρόκειται να γίνει στην δυτική είσοδο του κολυμβητηρίου προκειμένου να « διαμαρτυρηθούμε για την παράνομη και καταχρηστική χρέωση 5€ μηνιαίως που το Εθνικό Αθλητικό Κέντρο Ηρακλείου αποφάσισε να επιβάλει για την είσοδο των παιδιών μας στο Κολυμβητήριο χωρίς να προβλέπεται από κανένα νόμο. Δεν αντέχουμε τόσες οικονομικές επιβαρύνσεις και τόση κοροϊδία ! Να είμαστε όλοι εκεί !!»σημειώνει η ανακοίνωση του συλλόγου.
Η Διοίκηση του συλλόγου γονέων ,που δεν έχει καταφέρει να συναντηθεί με την αντίστοιχη του ΕΑΚΗ- αν και επανειλημμένως το έχει ζητήσει -έχει αποστείλει ερωτήματα στο Εθνικό αθλητικό κέντρο, που απασχολούν τους γονείς και χρήζουν απαντήσεως. Τα ερωτήματα είναι.
1ον) Ο φύλακας και οι υπάλληλοι του ΕΑΚΗ δηλώνουν ,σε όποιο παιδί δεν έχει πληρώσει το 5ευρω ,ότι την Δευτέρα δεν θα του επιτρέπετε την είσοδο στο κολυμβητήριο. Θέλουμε λοιπόν να μας πείτε αν θα κάνετε το ίδιο σε όσα σωματεία του κολυμβητηρίου χρωστάνε και μάλιστα αρκετές χιλιάδες ευρώ .Εάν τα σωματεία αυτά μέχρι την Δευτέρα (5/11) δεν έχουν αποπληρώσει τις οφειλές τους θα τους επιτρέπετε να κάνουν κανονικά προπονήσεις όπως κάνετε όλα τα προηγούμενα χρόνια και συγχρόνως θα εμποδίσετε παιδί που χρωστά 5€;
2ον) Το κολυμβητήριο μισθώνεται από εσάς στα σωματεία και υπογράφονται σχετικές συμβάσεις, αναρτώμενες μάλιστα και στην Διαύγεια. Για ποιο λόγο ζητάτε από τους γονείς να πληρώσουν επιπλέον 5 ευρώ μηνιαίως ως μίσθωση – χρήση του χώρου για τον οποίο ήδη καταβάλλουν τίμημα στα σωματεία; Η ανταποδοτικότητα, την οποία επαναλαμβάνετε συνεχώς σε κάθε ευκαιρία ως δικαιολογία για τα 5€, την οποία μάλιστα ζητάτε αορίστως να αναγνωρίσουν οι γονείς μέσω μίας εντελώς αόριστης και ασαφούς δήλωσης, με ποιους τρόπους ορίζετε ότι θα επέλθει; Με ποιο τρόπο θα ασκήσουν οι γονείς το αυτονόητο δικαίωμα τους να ελέγξουν ότι τα χρήματα τους δεν θα αποτελέσουν σκοπό ή τρόπο κακοδιαχείρισης αλλά ότι θα αποδίδονται σε συγκεκριμένο ανταποδοτικό σκοπό;
3ον) Το ΕΑΚΗ θα κάνει κάποια έναρξη δραστηριότητας στην εφορία, όπως πιστεύουμε ότι προβλέπεται και υπό ποια νομική μορφή;
Ποια δραστηριότητα Κ.Α.Δ. θα δηλωθεί; Αν δεν γίνει έναρξη δραστηριότητας, σε ποιες διατάξεις νόμου βασίζεται το ΕΑΚΗ και ήδη εισπράττει χρήματα απευθείας από γονείς – ιδιώτες για δικαίωμα χρήσης αθλητικών εγκαταστάσεων;
4ον) Έχει προβλεφθεί από την Διοίκησή σας, η εγκατάσταση και λειτουργία POS για την είσπραξη των χρημάτων, η οποία έχει καθιερωθεί σε όλες τις λιανικές συναλλαγές( ) για να διασφαλίζει την ροή των χρημάτων; Αν όχι, σε ποιες νομικές και φορολογικές διατάξεις βασίζεστε; Από όσο γνωρίζουμε όλοι, η υποχρεωτική δυνατότητα χρήσης POS αφορά όλες τις εισπράξεις από ιδιώτες, εκτός των κυλικείων σε σχολεία.
5ον) Ένας γονέας, που έχει ήδη πληρώσει στο σωματείο του αλλά δεν πληρώσει τα 5€, θα μπορέσει να κάνει χρήση της πισίνας; Με ποιον τρόπο θα γίνει η παρεμπόδιση εισόδου των παιδιών; Ένας γονέας που θα πληρώσει και το σωματείο και τα 5€ του ΕΑΚΗ αλλά δεν υπογράψει την προφανώς αβάσιμη και παράνομη δήλωση, θα μπορεί να κάνει χρήση της πισίνας σύμφωνα με το ΕΑΚΗ;
6ον) Θα θέλαμε να μας ενημερώσετε γιατί στο κλειστό γυμναστήριο δεν εφαρμόζετε τις αποφάσεις σας όπως κάνετε στο κολυμβητήριο. Γιατί τα σωματεία που κάνουν προπονήσεις στο κλειστό γυμναστήριο δεν έχουν υπογράψει ακόμα συμβάσεις και κάνουν κανονικά προπονήσεις ενώ στο κολυμβητήριο δεν ανοίγατε την πισίνα (όπως αναφέρετε και στο έγγραφο σας προς το σύλλογο μας στις 04/10/18 με αρ.πρωτ. 813) πριν την υπογραφή των συμβάσεων με τα σωματεία;
7ον) Μπορείτε να μας ενημερώσετε τι οφειλές υπάρχουν συνολικά από τα σωματεία στην παρούσα στιγμή σε όλες τις εγκαταστάσεις του ΕΑΚΗ και τι προτίθεστε να κάνετε ως διοίκηση για να τα εισπράξετε;
8ον) Το κολυμβητήριο του Λίντο είναι ένα δημόσιο κολυμβητήριο, όπου οι γενικές του δαπάνες καλύπτονται από τον δημόσιο προϋπολογισμό, με ειδική πρόβλεψη μέσω των φόρων, τους οποίους καταβάλουμε όλοι οι Έλληνες πολίτες. Ισχύει ή υπάρχει κάτι το οποίο μας διαφεύγει;
-Είναι ο μήνας που η Πούλια, αυτό το σμήνος των Πλειάδων δύει, προμηνύοντας πως ο χειμώνας είναι σχεδόν έξω από την πόρτα μας…
Της Ελένης Μπετεινάκη*
Άλλαξε η ώρα προχθές, για να μικραίνουν ακόμα πιο πολύ οι μέρες του Νοέμβρη, να γεμίζουν ιστορίες οι μεγάλες νύχτες. Ακόμα δεν τη συνήθισα, να προλαβαίνω τον ήλιο το πρωί, πριν πάω στο σχολειό, και το βράδυ μπερδεύομαι και νομίζω πως φωτογραφίζω το φεγγάρι…. Ώρα μας είναι να μαζευτούμε όλοι νωρίς στα σπίτια, να χουχουλιάσουμε, να βεγγερίσουμε, να αρχίσουμε να γευόμαστε την σοδειά του καλοκαιριού. Να βάλουμε τα ρούχα τα ζεστά, να στρώσουμε εκείνα τα χαλιά να ΄χει αναπαμό η κυρά Φαντασία σαν τρυπώνει τις νύχτες κοντά στο τζάκι. Να μυρίσει ρακί και λουκάνικό η παρασιά. Να ΄ρθουν εκείνες οι νύχτες οι γιομάτες κουβέντες, γλυκό ποτό, καρπούς κι όμορφες ιστορίες από τα γεννούμενα κι εκείνα που στοχαζόμαστε για τα μελλούμενα μας.
Νοέμβριος, ο ενδέκατος εγγονός του παππού χρόνου. Ο προάγγελος του χειμώνα και των Μεγάλων Γιορτών που χρειάζονται προμήθειες και ετοιμασίες για τις αργίες τους.
Είναι ο μήνας που η Πούλια, αυτό το σμήνος των Πλειάδων δύει, προμηνύοντας πως ο χειμώνας είναι σχεδόν έξω από την πόρτα μας… Αν ξυπνήσει κάποιος πριν την ανατολή του ήλιου, εκεί γύρω στα μισά του μήνα θα δει το πιο φωτεινό της «παιδί που εμείς αποκαλούμε αστέρι της αυγής, να λάμπει και να χάνεται λίγο πριν βγει ο ήλιος. Είναι σημάδι για τους γεωργούς πως πρέπει γρήγορα να τελειώσουν με τα σπαρτά τους και για τους κτηνοτρόφους να σπεύσουν να κατεβούν στα χειμαδιά.
«Η Πούλια βασιλεύοντας και πίσω παραγγέλνει ,μήτε τσομπάνος στα βουνά, μήτε γεωργός στους κάμπους…».
Πόσα ονόματα, προσωνύμια δεν πρόσθεσε ο λαός και σε τούτον δω τον μήνα. Πρωτ΄άπό όλα εμείς οι Κρητικοί τον αποκαλέσαμε Μεθυστή και Αγιομηνά ο Ηρακλειώτης. Κι ύστερα είπαν πως είναι ο Σποριάρης, ο Φιλιππιάτης, ο Ανακατεμένος που δεν γνωρίζει τι καιρό θα κάνει, ο Σκιγιάτης και Χαμένος αφού οι μέρες του « χάνουν το φως τους », ο Παχνιστής και Μεσοσποριάς , o Ταξιάρχης και o Βροχάρης. Ο Νιαστής για τα τελευταία οργώματα (νεάσματα) της γης. Ο Καφεδής, ο Άμυαλος, ο Μοναχησιάρης και ο Αντριάς. Ο Κρασομηνάς αφού τώρα είναι η ώρα να ανοίξουν τα καινούργια κρασιά. Ο Κρυουλιάρης, ο Φτωχός μα και Ευλογημένος γιατί ο καρπός της ελιάς τούτο τον μήνα είναι έτοιμος και οι γεωργοί βιάζονται να τον μαζέψουν να τον αλέσουν και να΄χουν όσο γίνεται πιο γρήγορα τούτο το πολύτιμο υγρό, το λάδι τους, πριν τα Χριστούγεννα!
Την 1η του μήνα οι Άγιοι Ανάργυροι, ο Κοσμάς κι ο Δαμιανός , οι κοινωνικοί θεραπευτές που δεν δέχονταν ποτέ αμοιβή , ανοίγουν το καλαντάρι. Γνωστή η παράδοση που θέλει να αφιερώνουν στην εκκλησιά τη μέρα της γιορτής τους όσοι το΄χουν τάμα ένα πρόβατο, ένα κατσίκι ή ένα βόδι που θα το σφάξουν και θα το προσφέρουν στους πανηγυριστές «δωρεάν». Μάλιστα λένε πως κάποτε ένας άνθρωπος που δεν πήγε το ζωντανό του στους αγίους, το μετάνιωσε, κι εκείνο μόνο του πήγε στην εκκλησιά να θυσιαστεί.
Την μέρα του Αι Γιώργη του Σποριάρη στις 3 του Νοέμβρη, οι γεωργοί ανακατεύουν το σπόρο με άλλους καρπούς και στάρι από την περσινή χρονιά και προσθέτοντας ένα ρόδι, ένα σκόρδο, σησάμι κι ένα καρύδι τα βάζουν σε μια σκάφη, ανάβουν τρία κεριά, στη χάρη του Αγίου και σαν τελειώσουν με τη σπορά σπάζουν και τρώνε το ρόδι για να γεμίσει η χρονιά σιτάρι. Τούτο το προσωνύμιο το δώσαμε στον Αι Γιώργη για να διακρίνεται ο «φτωχός και μικρός » Άγιος από τον μεγάλο συνώνυμό του τροπαιοφόρο στις 23 του Απρίλη. Λένε πως οι γεωργοί μέχρι να αποσπείρουν δεν κάνει να ξυρίζονται. Κι ύστερα τούτο τον Άγιο τον αποκαλούν και Μεθυστή γιατί είναι η μέρα που ανοίγουν τα κρασιά και η δοκιμή τους γίνεται αμέσως μετά την εκκλησία με τη συμμετοχή πολύ κόσμου. Ιδιαίτερη γιορτή για τους Κρητικούς που βρίσκει τους προσκυνητάδες να παίρνουν μαζί τους νταμιτζάνες με το « νιό κρασί» μαζί τους και να το καλοπίνουν μετά το τέλος της λειτουργίας:
« Πάντα τσι τρεις του Νοεμπριού και τσ΄ εικοστρείς τ΄ Απρίλη,
πανηγυράκι γίνεται στ΄Αϊ Γιωργιού τη χάρη…»
Στις 8 του Νοέμβρη γιορτάζει ο Μιχαήλ ο Ταξιάρχης με τον αρχάγγελο Γαβριήλ που θεωρείται ο ψυχοπομπός άγγελος και απεικονίζεται με ρομφαία και ζυγαριά. Λένε πως την παραμονή της γιορτής δεν αφήνουν τα παπούτσια έξω από το σπίτι για να μην τα δει ο άγιος και θυμηθεί να «περάσει από το σπίτι τους » και πάρει την ψυχή τους. Σ΄ άλλα μέρη της Ελλάδας πάλι θεωρούν τον Άγιο Ταξιάρχη σαν προστάτη των Ναυτικών. Την επόμενη μέρα στις 9 του μήνα γιορτάζει ο Άγιος Νεκτάριος.
Η γιορτή του Αϊ Μηνά στις 11 του Νοέμβρη συνδέεται με την δοξασία που αντλείται κι από τη σύνδεση του ονόματος του Αγίου με το ρήμα μηνώ. Θεωρείται ο μηνυτής κάθε αδικίας και ο φανερωτής των χαμένων ή κλοπιμαίων πραγμάτων. Τον συμβολίζουν έφιππο οι εικόνες γιατί καταδιώκει κάθε κακό. Για τους κτηνοτρόφους το μήνυμα του Αϊ Μηνά είναι ακόμα πιο σοβαρό. Η γιορτή του προειδοποιεί για το δυνατό κρύο και τα χιόνια που έρχονται. Λένε πως εκείνη την μέρα οι τσομπάνηδες αν είναι ακόμα πάνω στα βουνά φοβούνται για την εμφάνιση του λύκου κι ο άγιος τους ειδοποιεί σαν εμφανιστεί κοντά στο κοπάδι τους. Γι΄ αυτό την μέρα της γιορτής του οι γυναίκες δεν ανοίγουν ψαλίδι που μοιάζει με το στόμα του λύκου, ούτε οι άντρες σουγιά για να μην ανοίξει κι εκείνος το στόμα του. Σε άλλες περιοχές της Ελλάδας οι βοσκοί κάνουν ένα σπάγκο από μαλλί του προβάτου και τον δένουν τρεις φορές. Έτσι πιστεύουν πως δένουν το στόμα του λύκου, που ακόμα κι αν καταφέρει να μπει στο κοπάδι με το στόμα κλειστό δεν θα κάνει ζημιά. Συγχρόνως σε πολλά χωριά έραβαν κείνη την μέρα και « τα κακά στόματα». Μια γυναίκα δηλαδή παίρνει ένα κομμάτι πανί και μια βελόνα κι αρχίζει να περνάει βελονιές μπροστά στις άλλες γυναίκες και ακολουθεί ένα διάλογος : «Ράβω, ράβω; – Τι ράβεις ; – Ράβω το στόμα της…»
Είναι ο πολιούχος Άγιος του Χάνδακα, του Μεγάλου Κάστρου, της σημερινής πόλης του Ηρακλείου με πολλές ιστορίες για τα θαύματα του ιδιαίτερα την περίοδο που οι Τούρκοι είχαν κατακτήσει την πόλη του.
Στις 12 του Νοέμβρη γιορτάζει ο Αϊ Γιάννης ο Ελεήμονας και την επομένη, στις 13 ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Και φθάνουμε πια στη μέση του μήνα περίπου, με τη γιορτή του Αγίου Φιλίππου στις 14 του Νοέμβρη. Μια παράδοση θέλει τον Φίλιππο να είναι ένας φτωχός γεωργός , ο οποίος όλη μέρα δούλευε στο χωράφι του. Το βράδυ σαν γύρισε στο σπίτι του , έσφαξε το μοναδικό του βόδι και μοίρασε το κρέας στους συγχωριανούς του για να αποκρέψουν μιας και την επομένη ξεκινάει το σαρανταήμερο της νηστείας μέχρι τα Χριστούγεννα. Το πρωί σαν σηκώθηκε βρήκε δυο ζώα στο παχνί του το δικό του κι ένα άλλο ακόμα πιο δυνατό. Δώρο θεού είπαν και θαύμα κι επειδή ο ίδιος ήταν πολύ καλός και αγαθός άνθρωπος όταν πέθανε άγιασε…
Στις 18 του Νοέμβρη γιορτάζει ο Άγιος Πλάτων ή Πλάτανος. Μέρα αστρονομικής παρατήρησης κατά τους βοσκούς. Η Πούλια αρχίζει πια να μην φαίνεται τις νύχτες γιατί δύει κι όπως χαρακτηριστικά λέει ο λαός μας «φιλεί τον ήλιο και χάνεται». Τούτη τη μέρα αρχίζουν τα μαντέματα του καιρού ίσαμε τα Χριστούγεννα για σαράντα δηλαδή μέρες περίπου και λένε πως θα είναι ο ίδιος όπως και εκείνη την ημέρα κι όλες οι υπόλοιπες. Υπάρχει και μια ιστορία που μιλάει για το συνδυασμό του Πλάτωνα με το δέντρο Πλάτανος. Κάποτε, λένε, έδωσε διαταγή ο Σουλτάνος στον Πατριάρχη , να πάρουν οι Χριστιανοί έναν πλάτανο που ήταν μπροστά στο παλάτι του, δικός τους, και το σκοτείνιαζε, χωρίς όμως να τον κόψουν και να τον πάνε αλλού, αλλιώς θα τους έσφαζε όλους. Δύσκολο πράμα γιατί ο πλάτανος ήταν πελώριος. Ο Πατριάρχης παρακάλεσε με τους Χριστιανούς το Θεό , τρεις μέρες με προσευχή και νηστεία, να τους δώσει φώτιση. Τότε, με τη θεία οδήγηση, βρήκαν ένα φτωχό παπουτσή – μπαλωματή, που ήταν άγιος άνθρωπος, και πήγε κείνος μπροστά στο δέντρο και με το λόγο του μόνο, εκείνο μετακινήθηκε. Κι έτσι σώθηκαν όλοι. Ο μπαλωματής ήταν ένας αγιασμένος άνθρωπος , ο Άγιος Πλάτωνας.
Στις 21 Νοέμβριου , άλλη μια σημαντική γιορτή, των Εισοδίων της Θεοτόκου. Γιορτή σταθμός στην περίοδο της χειμερινής σποράς. Λένε πως οι καλοί γεωργοί μέχρι τούτη τη μέρα πρέπει να έχουν σπείρει τα μισά …Για αυτό και ένα από τα προσωνύμια της Παναγιάς είναι Μεσοσπορίτισσα. Λέγεται επίσης και Πολυσπορίτισσα επειδή εκείνη την μέρα βράζουν πολυσπόρια, μείγμα δηλαδή από τα γεωργικά προϊόντα του σπιτιού κριθάρι, σίκαλη, καλαμπόκι, φασόλια, ρεβίθια, κουκιά και κυρίως σιτάρι. Το πάνε στην εκκλησιά για ευλογία, το μοιράζουν μετά στο εκκλησίασμα και ένα μέρος του επιστρέφεται στο σπίτι και το δίνουν και στα ζώα ιδιαίτερα στα «καματερά βούγια» ,όπως λέγονται στην Κρήτη, ενώ το υπόλοιπο το ρίχνουν στο χωράφι για «να αναπαυθεί ο σπόρος». Σε άλλες περιοχές το προσφέρουν στις βρύσες , το ρίχνουν μέσα στο νερό και να λένε : «Όπως τρέχει το νερό να τρέχει και το βιό». Σε άλλα μέρη της Ελλάδας πάλι την ημέρα αυτήν την θεωρούν ορόσημο για το τέλος της σποράς και αρχή του χειμώνα. Άλλοι πάλι έλεγαν ιδιαίτερα στη Βόρειο Ελλάδα, πως έδυε η Πούλια την ημέρα της Παναγιάς κι όχι την 18η του ίδιου μήνα. Το κρύο γίνεται εντονότερο και για αυτόν πίστευαν πως ότι κι αν έσπερναν με τα την μέρα αυτήν θα αργούσε πολύ να βλαστήσει.
Στις 25 Νοεμβρίου είναι της Αγίας Αικατερίνης με την γνωστή παράδοση να βλέπει στον ύπνο της τον Χριστό να της φοράει δακτυλίδι και το πρωί να το βρίσκει στο χέρι της. Λόγω αυτού του περιστατικού , πιστεύουν πως τα ανύπαντρα κορίτσια πρέπει να στολίζουν την εικόνα της , την ημέρα της γιορτής της .Πάνε στην εκκλησιά από βραδύς άρτους με σφραγίδες. Ο παπάς θα δώσει σε κάθε κοπέλα μια σφραγίδα, ένα κομμάτι δηλαδή, από άρτο και αφού το βάλει κάτω από το μαξιλάρι της και πει και μια σειρά λόγων , τότε σίγουρα μετά από τρεις νύχτες θα ξέρει ποιος θα είναι ο μελλοντικός της σύντροφος.
Ο Άγιος Στυλιανός την επομένη στις 26 θεωρείται « Στύλος » προστασίας και υγείας ιδιαίτερα των άρρωστων παιδιών .
Την τελευταία μέρα του μήνα του Αγίου Αντρέα λένε πως το κρύο αντρειεύει και ο Άγιος αυξάνει τα σπαρτά. Κι είναι συνήθεια τούτη τη μέρα να κάνουν τηγανίτες κι όποιος δεν το κάνει θα τρυπήσει το τηγάνι του. Γι αυτό κι ο Άγιος λέγεται Τρυποτηγανάς ή Τρυποτηγανίτης.
«Πάλι σηκωθήκαμε νωρίς. Νοέμβρης μήνας κι έκανε κρύο πολύ. Ένας ήλιος αλλά με «σκληρά δόντια» είχε αρχίσει να κάνει την εμφάνισή του στον ουρανό. Ετοιμαζόμασταν από χθες, φορτώναμε το αυτοκίνητο με τα λιόπανα, τα σακιά, τις βέργες , το μεγάλο λαγήνι με το νερό, και το μικρό τραντζιστοράκι του μπαμπά. Πάντα το είχε μαζί του για να ακούει, έλεγε, τα νέα του κόσμου. Θα πηγαίναμε να βοηθήσουμε την Ασημένια μας, την αγαπημένη μας ελιά, να γεννήσει, να μαζέψουμε τον καρπό της. Πρωί πρωί λοιπόν ανεβήκαμε κι εμείς στην καρότσα του φορτηγού και χωρίς να λογαριάζουμε το κρύο, σκεπασμένοι με μια κουβέρτα, κινήσαμε για τον μεγάλο κάμπο. Σαν φτάσαμε στο λιόφυτο και την είδα, μου φάνηκε κουρασμένη αλλά με ένα αχνό χαμόγελο να ΄ναι σχεδόν τυλιγμένη. Τα κλαδιά της ήταν κατάφορα από μικρές ελίτσες και ένα σωρό είχαν πέσει κάτω στο χώμα. Δεν άντεχαν να μας περιμένουν. Στρώσαμε γρήγορα γρήγορα τα πανιά από κάτω της. Σαν ετοιμόγεννη γυναίκα έμοιαζε. Πήρα το καλάθι μου κι άρχισα να μαζεύω το καρπό που είχε πέσει γύρω της. Κάποια στιγμή ακούμπησα στον κορμό της και θαρρώ πως άκουσα από μέσα της μια φωνή να λέει :
«- Γρήγορα παιδιά μου, γρήγορα…»
Μαζί μας είχαν έρθει κι άλλοι εργάτες , γυναίκες κι άντρες κι όλοι άρχισαν να κτυπάνε τα κλαδιά της και ο πολύτιμος καρπός, σαν βροχή, άρχισε να πέφτει πάνω στα πανιά. Πίστευα πως ο πόνος που ένοιωθε, έμοιαζε με εκείνον της μάνας που μόλις δει το παιδί της να γεννιέται τα ξεχνά όλα…
Έτσι κι η Ασημένια μας μέσα σε λίγη ώρα , σαν να ψήλωσε κι αλάφρωσε. Ελάχιστες ελιές είχαν μείνει πάνω της, δώρο για τα πουλιά του χειμώνα, κι εκείνη όρθωνε το ανάστημα της ξανά, κουρασμένη μεν αλλά πολύ ευτυχισμένη. Τα΄ χε καταφέρει μια χαρά. Πάνω από δέκα τσουβάλια είχαμε μαζέψει μόνο από το δικό της δέντρο κι ήταν η ώρα για το κολατσιό μας. Καθίσαμε κάτω από τα κλαδιά της και φάγαμε ψωμί, ελιές , ντομάτα και φέτα. Την κοίταξα, της έκλεισα το μάτι συνωμοτικά, σαν να της έλεγα πως όλα πήγαν καλά και σε λίγο θα ξεκινούσαμε το παιχνίδι .Θα σκαρφαλώναμε πάνω της και χίλιες δυο περιπέτειες και ιστορίες θα ξεκινούσαν.
Εκείνη τη στιγμή φύσηξε ένα μικρό αεράκι και πήρε τη σκέψη μας, την ακούμπησε πάνω στα κλαδιά της, να νοιώσει , να καταλάβει …Κι εκείνη κούνησε τα κλαδιά της γεμάτη ζωντάνια πια… απαντώντας μας με αυτόν τον τρόπο πως ήταν πανέτοιμη για όλα …».*
Καλό μήνα!
Πηγές : Τα φθινοπωρινά, Δημ. Λουκάτος, εκδ. Φιλιππότη
Ελληνικές Γιορτές και έθιμα Λαϊκής Λατρείας, Γ.Α. Μέγα, εκδ. Εστία, 2012
*«Λόγια του αέρα», Συλλογή Διηγημάτων, Μπετεινάκη Ελένη, Ηράκλειο 2017
http://zhtunteanagnostes.blogs